Dzisiaj jest

     Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski (Kondracki 1978) Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich leży w północno-zachodniej części Wzniesień Łódzkich (318.82). Północna granica tego mezoregionu przechodzi przez okolice Kęblin, Bratoszewic i Dmosina. Stanowi ona jednocześnie granicę pomiędzy makroregionami Wzniesień Południowo-mazowieckich (318.8) - obejmujących m.in. Wzniesienia Łódzkie - i Niziny środkowo-mazowieckiej (318.7). Wzniesienia Łódzkie (Wyżyna Łódzka) wyróżniają się spośród mezoregionów Polski ¦rodkowej typowo wyżynnym krajobrazem. Park krajobrazowy obejmuje najwyżej położony fragment tego regionu, zwany strefą krawędziową. Część południowa Parku zajmuje najwyższe wzniesienia, od zachodu: Łagiewniki (260 m n.p.m.), Moskuliki (278 m), Dąbrowę (284 m), Janów (252 m), Plichtów (262 m), Jaroszki (257 m), Teodorów (243 m), Grzmiącą (224 m). Teren Parku opada progowo ku północy i osiąga 160 m n.p.m. w Cesarce pod Strykowem, w dolinie Moszczenicy, i tylko 148 m n.p.m. pod Niesułkowem w dolinie Mrożycy. Różnica w wyniesieniu między Dąbrową a leżącą w odległości 9 km Cesarką wynosi 124 m, jednakże największą różnicę notuje się między Dąbrową i Źródłowym odcinkiem Młynówki (Strugi Dobieszkowskiej). Wynosi ona 100 m na odcinku 3 km!

    Rzeki wypływające spod krawędzi Wzniesień Łódzkich zmierzają na północ, w stronę rozległej, równoleżnikowo rozpościerającej się Równiny Łowicko-Błońskiej (318.72). Równina ta, zajmująca obszar na północ od Parku, charakteryzuje się odmiennym, typowym dla Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej, krajobrazem nizinnym.

MIEJSCA KTÓRE WARTO ODWIEDZIĆ

    Malownicza wioska położona na lesisto - pagórkowatym terenie Wyżyny Łódzkiej na trasie Nowe Łagiewniki - Szczawin.

    Przez Smardzew prowadzi znakowany kolorem czerwonym Szlak Okrężny wokół Łodzi będący głównym pieszym (jak i rowerowym) szlakiem turystycznym aglomeracji łódzkiej. Uwarunkowani terenu jest bardzo zróżnicowane co wpływa na powstawanie ciekawych tras rowerowych z różnymi stopniami trudności, od płaskiego terenu przez zjazdy oraz podjazdy po wybudowane przez amatorów ostrzejszej jazdy DH i FR różnego rodzaju skocznie.

    Trasa w Smardzewie jest dla prawdziwych twardzieli jak i dla rodzi z dziećmi. Znajduje się na niej wiele chopek i profilek, wąskich kładek między drzewami, uskoków i wąwozów do których nie polecam skakać amatorom. Dla rodzin są wyznaczone trasy które nie wymagają wiele siły, ale zapewniają wspaniałą zabawę. Mieszkańcy Smardzewa starają się aby trasa była urozmaicona.

Kapliczki oddalone są o ponad 1 km od kościoła i są od niego starsze. Pierwsza pw. ¶w Antoniego wybudowana ok. 1676 r., a więc w w. XVII, zaś ta naprzeciw pw. Św Rocha z pocz. XVIII w. W pierwszej z kaplic, oszalowanej, o konstrukcji zrębowej z sygnaturką na dachu gontowym znajduje się źródełko ujęte studzienką, wokół której zawsze pełno jest ludzi, ceniących sobie właściwości i smak wody z tego źródła. Obie kaplice postawiono na uboczu, pośród zieleni i ciszy łagiewnickiego lasu.

Najstarsze zapisy archiwalne na temat wsi Byszewy pochodzą z 139Ir. Właścicielami Byszew byli od XIX wieku członkowie rodziny Plichtów. Teodor Plichta nabył Byszewy w 1803 r. od poprzednich właścicieli Piotra Staniewskiego oraz Piotra i Stefana Nagórskich. Dwór w Byszewach został zbudowany na początku XIX wieku przez Teodora Plichtę (1755 - 1833). Jest to dwór klasycystyczny, murowany o konstrukcji na i planie wydłużonego prostokąta z gankiem wspartym na czterech kolumnach. Posiada dach kryty gontem na deskowaniu. Miejsce to związane jest z postacią Jarosława Iwaszkiewicza. Pisarz przyjechał tu po raz pierwszy w 1911r. w charakterze korepetytora. Siedemnastoletni wówczas pisarz został nauczycielem pięciu siostrzeńców sędziego Świerczyńskiego - sąsiada ze Skoszew oraz pięciorga dzieci Plichtów. Później wielokrotnie odwiedzał Byszewy opisując je z wielkim sentymentem m.in. w "Książce moich wspomnień" czy "Podróżach do Polski". W tej drugiej pisał tak: "dolina ciągnąca się od Byszew do Skoszew jest moim ulubionym zakątkiem, najmilszym mi bodaj obok Sandomierza na kuli ziemskiej, czymś rodzinnym, z czym czuję się związany, jak gdybym tam właśnie urodził się na świat". Po wojnie w dworku mieściła się najpierw szkoła, później gospodarował tu Urząd Bezpieczeństwa, przebywali tu także jeńcy niemieccy. Kolejnym użytkownikiem był PGR. W latach 1978-1982 we dworze przeprowadzono kapitalny remont. Sylweta dworu umieszczona jest w logo Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich.

Integralną cześć dworu stanowi park podworski o powierzchni 2,3ha. Nie zachował się staw zlokalizowany przy wjeździe; po II wojnie wyciętych zostało kilka starych drzew m.in: dąb rosnący przy południowo - zachodnim narożniku dworu oraz kasztanowiec po jego wschodniej stronie. Na uwagę zasługuje kilka 200-letnich dębów, buków, lip. i modrzewi zachowanych w południowej części parku. Niewątpliwie najokazalszym obecnie drzewem w parku, jest rosnący w pobliżu stawów na południe od dworu, pomnikowy dąb szypułkowy, o 6 metrowym obwodzie. Dąb jest całkowicie spróchniały wewnątrz, siatki chronić go przed dalszymi zniszczeniami. W południowej części założenia parkowo - dworskiego zachował się do dziś charakterystyczny pagórek, opisywany przez Iwaszkiewicza jako "Świątynia dumania".

Teren ten charakteryzuje się naturalnym występowaniem buka zwyczajnego. Istnieje tu kilka, ważnych dla fitogeografii i leśnictwa, stanowisk tego gatunku. Uroczysko Janinów jest spośród nich największe (557 ha W centralnej części uroczyska, na powierzchni 44,8 ha, znajduje się drzewostan nasienny bukowy. Wiek drzew waha się od 90 do 150 lat.

Projektowany rezerwat leży w północnej części uroczyska Janinów, w leśnictwie o tej samej nazwie i w nadleśnictwie Brzeziny. Zajmuje on niespełna 42-hektarowy fragment łagodnego stoku zorientowanego na północ i porytego siecią oryginalnych parowów erozyjnych. Południowy skraj rezerwatu leży na wysoko¶ci 209 m n.p.m., natomiast leżacy w odległo¶ci 1 km fragment północny obniża się do 177 m n.p.m. Parowy posiadaj przebieg charakterystyczny dla byłych rynien erozyjnych występujących na Wzniesieniach Łódzkich: kierują się na północ. Posiadają one liczne odnogi i charakteryzują się zróżnicowaną głębokością (do 8 m) i szerokością (do 50 m), a ich sumaryczna długość wynosi 2,1 km. W dnie tajemniczych parowów spoczywają głazy przekraczające 2 m średnicy, a na krawędzi górują okazałe, ponad stuletnie buki. Ten największy w Parku kompleks suchych pa rowów na obszarze zalesionym jest głównym przedmiotem ochrony rezerwatowej.

Na terenie projektowanego rezerwatu występują trzy typy siedliskowe lasu. Są to: LŚ w (w drzewostanie występuje głównie dąb), LMŚ w (drzewostany dębowo-sosnowo-bukowe, z domieszką innych gatunków) oraz BMŚ w (drzewostan mieszany, zwykle z dominacją sosny, ponadto: dąb, buk, brzoza, osika i inne). Średni wiek panującego w rezerwacie drzewostanu bukowo-dębowo-sosnowego wynosi 90 lat. Roślinność kompleksu bukowego Janinów była przedmiotem badań prowadzonych przez Uniwersytet Łódzki (Rutowicz, Sowa 1976). Autorzy ci wyróżnili tu zespół kwaśnej buczyny niżowej Luzulopilosae-Fagetum, w postaci typowej i zdegenerowanej. Badania botaniczne przeprowadzone na terenie projektowanego rezerwatu (Kurowski 1994) pozwoliły na wyróżnienie następujących zbiorowisk leśnych: kwaśnej buczyny niżowej Luzulopilosae-Fagetum, grędu kontynentalnego Tilio-Carpinetum, dębrowy kwaśnej Calamagrostio-Quercetum i boru mieszanego sosnowo-dębowego Querco-Pinetum.

Fitocenozy kwaśnej buczyny niżowej zajmują znaczne przestrzenie w rezerwacie: zarówno łagodne powierzchnie, jak i wszystkie parowy, rozwijając się w ich dnie, na stokach oraz powyżej krawędzi. W drzewostanie dominuje buk, towarzyszą mu dąb, sosna i inne. Wiosną las bukowy jest szczególnie piękny: kwitną wówczas zawilce i rozwijają się pierwsze liście buków. Latem drzewostan jest zwarty, mroczny, w dnie lasu spotykamy niewiele gatunków. Są to m.in. konwalijka dwulistna Maianthemum bifolium, kosmatka owłosiona Luzulapilosa, turzyca pigułkowata Carex pilulifera, borówka czarna Vaccinium myrtillus, przetacznik leśny Yeronica officinalis, jastrzębiec leśny Hieracium murorum, siódmaczek Trien-talis europaeus i paprotka zwyczajna Polypodium vulgare. Jesień jest porą największego bogactwa kolorów w buczynie i dogodnym terminem zwiedzania rezerwatu. Grąd zajmujący nieznaczne przestrzenie w północno-zachodniej części projektowanego rezerwatu ma postać zniekształconą; w drzewostanie dominuje sosna. Występują tu jednak interesujące gatunki krzewów (trzmielina brodawkowata Euonymus verrucosus, bez koralowy Sambucus race-mosa, szakłak Rhamnus catharticus i leszczyna Corylus avelland) oraz roślin zielnych (perłówka zwisła Melica nutans, dąbrówka rozłogowa Ajuga reptans, trędownik bulwiasty,

Scrophularia nodosa, kostrzewa olbrzymia Festuca gigantea, przytulią Schultesa Galium schultesii i bardzo rzadko żankiel zwyczajny Sanicula europaea, czerniec gronkowy Acta-ea spicata oraz kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine). We wschodniej części rezerwatu rośnie las przypominający środkowoeuropejską dąbrowę acidofilną. W drzewostanie dominuje na ogół dąb bezszypułkowy, bądź dąb mieszaniec, natomiast w bogatym, w porównaniu z buczyną, runie dominują: borówka czarna Yaccinium myrtillus i paproć orlica Pteridium auilinum. Nieznaczną powierzchnię we wschodniej części rezerwatu zajmuje bór mieszany dębowo-sosnowy z domieszką buka i brzozy. Runo tworzą: borówka czarna Yaccinium myrtillus i orlica Pteridium auilinum, a z mniejszym udziałem: pszeniec zwyczajny Melampyrumpratense, konwalijka dwulistm Maianthemum bifolium oraz trzy gatunki jastrzębca: leśny Hieracium murorum, Lachenala H. lachenalii i sabaudzki H. sabaudum.

Walory przyrodnicze doliny Strugi Dobieszkowskiej (Młynówki) - małego dopływu Moszczenicy - zostały odkryte i udokumentowane w trakcie badań terenowych na obszarze projektowanego parku krajobrazowego w dorzeczu górnych odcinków Moszczenicy i Mrożycy (Kurowski 1986). Opracowano wówczas dokumentację projektową rezerwatu, który został zatwierdzony w 1990 roku pod nazwą Struga Dobieszkowska. Rezerwat zajmuje obszar 37,65 ha gruntów należących do Lasów Państwowych (Leśnictwo Wiączyń, Nadleśnictwo Grotniki). Jest to rezerwat częściowy (ryc. 1, nr 2). Wśród rezerwatów województwa łódzkiego Struga Dobieszkowska jest jedynym obiektem chroniącym lasy typowe dla dna doliny rzeki, jej stoków, a także lasy towarzyszące licznym parowom zbiegającym do Strugi oraz lasy otaczające naturalne nisze źródliskowe. Odcinek przy źródłowy Strugi w granicach rezerwatu (Źródła biją poza rezerwatem) leży na wysokości 185,5 m n.p.m., zaś na wysokości około 170 m n.p.m. rzeka opuszcza rezerwat. Oznacza to, że spadek rzeki wynosi około 15 m na odcinku (w prostej linii) 2750 m.

Szata roślinna rezerwatu jest różnorodna i dobrze zachowana. W rezerwacie stwierdzono występowanie 10 zbiorowisk roślinnych (Kurowski i in. 1996). Fitocenozy leśne, ziołoroślowe i szuwarowe posiadają w znacznym stopniu naturalny charakter. Rozmieszczenie różnorodnych fitocenoz w terenie, w zależności od warunków geomorfologicznych i ekologicznych (silnie zróżnicowane siedliska pod względem wilgotności i troficzności), stanowi o wybitnych walorach rezerwatu jako naturalnego modelu dydaktycznego. Bogata jest flora tego obiektu. Na terenie rezerwatu stwierdzono ogółem występowanie 260 gatunków roślin. Na liczbę tę składa się 21 gatunków mszaków, 12 gatunków paprotników i 227 gatunków roślin nasiennych. Wśród roślin naczyniowych reprezentowanych jest 56 rodzin. Na uwagę zasługuje liczna grupa drzew i krzewów (48 gatunków) oraz obecność pięciu gatunków skrzypów. Do interesujących gatunków występujących na terenie rezerwatu należą: widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum, jaskier kosmaty Ranunculus lanuginosus, trybula lśniąca Anthriscus nitida, trędownik skrzydlaty Scrophulańa umbrosa, piżmaczek wiosenny Adoxa moschatellina, dziurawiec skrzydełkowy Hypericum tetrapterum i czworolist pospolity Paris auadrifolia. Stwierdzono tu także obecność kilku gatunków paproci, wśród nich cienistki (zachyłki) trójkątnej Gymnocarpium dryopteris i nerecznicy samczej Dryopterisfilixmas. Spośród występujących na terenie rezerwatu gatunków flory bagiennej na uwagę zasługują m.in.: szalej jadowity Cicuta virosa (roślina silnie trująca) i przedstawiciel rodziny obrazkowatych - czermień błotna Callapalustris.

Bogaty jest także świat zwierzęcy rezerwatu. Obserwowano tu m.in. rzekotkę drzewną Hyla arborea oraz minoga strumieniowego Lampetra planeri.

Przyroda rezerwatu i jego krajobraz odpowiada opisom (sprzed 170 lat) licznych dawniej rzeczek i strumieni, wijących się wśród lasów na obszarze Łodzi, zwłaszcza w jej historycznie najstarszej, północno-wschodniej części. Otóż te rzeczułki, toczące swe wody ze Stoków, Sikawy i Łagiewnik, podobnie jak lasy tego obszaru, zapewniały rozwój przemysłu włókienniczego "Ziemi Obiecanej".

Istnienie rezerwatu w niezmienionym stanie uwarunkowane jest przede wszystkim nienaruszalnością naturalnej równowagi hydrologicznej w dorzeczu Strugi, ochroną wód przed wszelkiego rodzaju zanieczyszczeniami i ograniczeniem penetracji chronionego obiektu.

Rezerwat nie jest przeznaczony do celów turystycznych, ponieważ system wodny (a zwłaszcza źródła) jest wrażliwy na najmniejsze nawet zakłócenia. Żyją tu bowiem gatunki roślin wrażliwych na wydeptywanie oraz gatunki zwierząt nie tolerujące płoszenia. Rezerwat Struga Dobieszkowska jest cennym obiektem służącym do badań naukowych i krajoznawstwa przyrodniczego.